Dr hab. nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Literatury Romantyzmu Instytutu

Filologii Polskiej UAM, członkini Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM w Poznaniu. Autorka monografii „Poema muzykalne”. Studia o operze w Polsce w okresie romantyzmu (Kraków 2006), Szekspir w operze XIX wieku. Romantyczne konteksty, inspiracje i nawiązania (Poznań 2013), współautorka (z Elżbietą Nowicką) książek Opery Verdiego w polskich XIX-wiecznych przekładach (Poznań 2016), Oblicza wieku dziewiętnastego. Studia z historii literatury, teatru i opery (Poznań 2017). Współredaktorka tomów „Natchnienia  poety i muzyka żenić się z sobą powinny…” Studia i szkice o libretcie (Poznań 2013), Libretto i przekład (Poznań 2015), Miraże identyfikacji. Libretto w operze XX i XXI wieku (Poznań 2015). Laureatka II nagrody za rozprawę doktorską w Konkursie im. Konrada i Marty Górskich (2004), Nagrody Prezesa Rady Ministrów (2005) oraz nagrody Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych za rozprawę habilitacyjną Szekspir w operze XIX wieku (2013). W kręgu jej zainteresowań znajdują się przede wszystkim dramat i teatr XIX wieku, związki opery z literaturą, filozofią i estetyką romantyczną, problemy przekładu libretta operowego oraz dziewiętnastowieczna krytyka literacka i krytyka teatralno-muzyczna.

e-mail: ala.br@amu.edu.pl

Najważniejsze publikacje:

1. Książki autorskie:

  • „Poema muzykalne”. Studia o operze w Polsce w okresie romantyzmu, Universitas, Kraków 2006.
  • Szekspir w operze XIX wieku. Romantyczne konteksty, inspiracje i nawiązania, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013 (wersja w języku angielskim: Shakespeare in 19th-Century Opera. Romantic Contexts, Inspirations and References, Peter Lang, Berlin 2019).
  • Opery Verdiego w polskich XIX-wiecznych przekładach, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2016 (z Elżbietą Nowicką).
  • Oblicza wieku dziewiętnastego. Studia z historii literatury, teatru i opery, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017 (z Elżbietą Nowicką).

2. Książkowe wydania zbiorowe – współredakcja

  • „Natchnienia  poety i muzyka żenić się z sobą powinny…” Studia i szkice o libretcie, red. A. Borkowska-Rychlewska i E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2013.
  • Libretto i przekład, red. A. Borkowska-Rychlewska i E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN,  Poznań 2015.
  •  Miraże identyfikacji. Libretto w operze XX i XXI wieku, red. A. Borkowska-Rychlewska i E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2015.
  • Kantata – oratorium – pasja. Odmiany form literacko-muzycznych w kulturze XVIII i XIX wieku, red. A. Borkowska-Rychlewska i E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2019.
  • Oddźwięki – odbicia – odcienie. Wiek XIX wobec sztuk, red. A. Borkowska-Rychlewska, R. Okulicz-Kozaryn, pomysł tomu i współredakcja A. Krawczyk, K. Karpińska,Wydawnictwo PTPN, Poznań 2020.
  • Kantata i oratorium w historii kultury polskiej, pod red. E. Nowickiej i A. Borkowskiej-Rychlewskiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2020.

 

3. Publikacje w czasopismach i wydawnictwach zbiorowych (wybór): 

  • Literackie metamorfozy „Roberta Diabła” (o polskich wersjach libretta opery G. Meyerbeera i dramatu E. Raupacha), „Pamiętnik Literacki” 2004, z.1.
  • Muzyczne światy Adama Mickiewicza, [w:] Mickiewicz daleki i bliski. Spotkania wielkopolskie w 150 rocznicę śmierci poety, red. Z. Przychodniak, M. Piotrowska, Poznań 2005.
  • „Ondyna” Hoffmanna – u źródeł romantycznej opery i dramatu, „Pamiętnik Literacki” 2007, z. 2.
  • „W śpiewaku szukać będziemy dobrego aktora”. Kilka uwag o aktorstwie w warszawskim teatrze operowym XIX wieku, [w:] Etos życia – etos sztuki. Wokół legendy o św. Genezjuszu-aktorze. Część II, pod red. M. Leyko i K. Wielechowskiej, Łódź 2010.
  • „Makbet” Verdiego wobec romantycznej recepcji dramatu Szekspira, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2010, t. 17 (37).
  • Żywioł i zatracenie – mit Don Juana w operze Mozarta, [w:] Bliżej opery. Twórcy – dzieła – konteksty, pod. red. J. Mianowskiego i R. D. Golianka, Toruń 2010.
  • „Balladyna” bez ariostycznego uśmiechu. O „Goplanie” Władysława Żeleńskiego, [w:] Poeta „przez pryzma przepuszczony”. Juliusz Słowacki w 200. rocznicę urodzin, pod. red. E. Nowickiej i M. Piotrowskiej, Poznań 2011.
  • Przemiany w estetycznej refleksji nad operą w krytyce literackiej i teatralnej XIX wieku, [w:] Dyskursy krytycznoliterackie 1764-1918. Wokół „Słownika polskiej krytyki literackiej”, t. 2, pod red. M. Strzyżewskiego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2012.
  • „Zgodny dysonans”. O muzyczności „Snu nocy letniej” Williama Szekspira w romantycznych kontekstach, w: Muzyczność w dramacie i teatrze, red. E. Rzewuska, J. Cymerman, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2013.
  • Jan Chęciński – Moniuszkowski librecista, w: Teatr operowy Stanisława Moniuszki, pod. red M. Dziadek i E. Nowickiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2014.
  • „Myśl goni myśl, myśl goni myśl…” O przekładzie libretta, w: Libretto i przekład, red. A. Borkowska-Rychlewska, E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2015.
  • Teatr postdramatyczny – recykling form – intertekstualność. Libretto w operze XX i XXI wieku (uwagi wstępne), w: Miraże identyfikacji. Libretto w operze XX i XXI wieku, red. A. Borkowska-Rychlewska, E. Nowicka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2015.
  • „Myślą własną zostać wszechmocnym”. Mickiewicza i Krasińskiego dialog o potędze myśli, w: Studia o Mickiewiczu w 160. rocznicę śmierci Poety, red. K. Trybuś, J. Fiećko, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2015.
  •  „Odległość uświęca piękno”. Eugeniusza Delacroix uwagi o pamięci, w: Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki, red. M. Cieśla-Korytowska, J. Czernik, Wydawnictwo AVALON, Kraków 2016, s. 267-278.
  • Zbawienne okrucieństwo Hamleta. O dramacie Williama Szekspira i operze Ambroise’a Thomasa, w: Crudelitas. Okrucieństwo w literaturze i kulturze europejskiej, red. Ł. Berger, R. Kołsut, W. Szturc, E. Wesołowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017.
  • Uwagi o muzyce w „Kronice włoskiej” Teofila Lenartowicza. Od źródeł tradycji europejskiej ku estetyce i filozofii wieku XIX, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 2018, t. XI (LIII).
  • „Urzekać… pozostać zawsze muzyką”. O kreacji i trwaniu w korespondencji Wolfganga Amadeusa Mozarta, w: Mojry. Początek – trwanie – koniec, red. M. Cieśla-Korytowska, M.Siwiec, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2018.
  • „Zamek na Czorsztynie” Karola Kurpińskiego – romantyczność in statu nascendi?, „Roczniki Humanistyczne” 2019, t. 67, nr 1.
  • Mickiewiczowskie ślady w librettach Jana Chęcińskiego do oper Stanisława Moniuszki, w: Mickiewiczowskie konteksty, red. M. Cieśla-Korytowska, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2019.
  • Shakespeare of Polish Romantics, w: The Literature of Polish Romanticism in its European Contexts, ed. Krzysztof Trybuś, Peter Lang, Berlin 2020.
  • „Niezaprzeczony talent tworzenia słów pod muzykę”. Kilka uwag o Janie Chęcińskim, w: Życie – twórczość – konteksty. Eseje o Stanisławie Moniuszce, red. M. Dziadek, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2019.
  • Libreciści i libretta, w: Kompendium. Osoba i dzieło Stanisława Moniuszki we współczesnej perspektywie, pod. red. R. D. Golianka, Wydawnictwo PWM, Kraków 2020.