Prof. dr hab. Elżbieta Nowicka

Zainteresowania badawcze: historia literatury romantyzmu, historia i estetyka teatru, dramatu i opery XVIII i XIX wieku w Polsce i Europie. Zajmują mnie zarówno pewne formy (list poetyki, dramat romantyczny, drama czarodziejska, libretto operowe, opera) w ich osiemnasto- i dziewiętnastowiecznym kształcie, jak i „długie trwanie” tych form, co wiąże się ze studiowaniem wybranych zagadnień literatury i kultury wcześniejszej. Za szczególnie ważne poznawczo i ciekawe uważam obszary sztuki niejednorodne, wymagające zróżnicowanych kompetencji, a raczej – ciągłego tych kompetencji nabywania… Mam na myśli szeroko rozumiane relacje literatury i muzyki; w latach 2013-2016 kierowałam wieloosobowym grantem badawczym „Libretto operowe w polskiej kulturze i jego status w badaniach humanistycznych”, angażującym historyków literatury, teatrologów, muzykologów oraz śpiewaków, instrumentalistów i reżyserów. Począwszy od 2017 roku odbywa się kolejny cykl seminariów i publikacji poświęconych oratorium i kantacie (grant DUN-u, wespół z PTPN). Od 2011 roku kieruję Uniwersyteckim Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym (www.cbntm.amu.edu.pl) od roku 2012 – z roczną przerwą – kieruję Studium Doktoranckim WFPIK.

e-mail: elnow@amu.edu.pl

konsultacje:

Najważniejsze publikacje:

Książki autorskie:

  • „Postylion niesie pisanie…” Szkice o romantycznym liście poetyckim, Wydawnictwo WiS, Poznań 1993
  • Omamienie-cudowność-afekt. Dramat w kręgu dziewiętnastowiecznych wyobrażeń i pojęć. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003
  • Zapisane w operze. Studia z historii i estetyki opery, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012
  • Opery Verdiego w polskich XIX-wiecznych przekładach, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2016 (współautorka: Alina Borkowska-Rychlewska)
  • Oblicza wieku dziewiętnastego. Studia z  historii literatury, teatru i opery, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017 (współautorka: Alina Borkowska-Rychlewska)
  • Dzieje teatru w Polsce, Poznań 2000 (publikacja popularnonaukowa)

Udział w edycjach:

  • M. Mochnacki, Pisma krytyczne i polityczne, t.1-2, wstęp: Z. Przychodniak, wybór i opracowanie: J. Kubiak, E. Nowicka, Z. Przychodniak, Wydawnictwo Universitas, Kraków 1996
  • Dwa głowy o sztuce: Klaczko i Norwid, wstęp: E. Nowicka, K. Kuczyńska, oprac. tekstu i komentarze: K. Kuczyńska, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2009

Redakcja książek naukowych:

  • Kantata i oratorium w historii kultury polskiej, pod red. E. Nowickiej i A. Borkowskiej-Rychlewskiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2020.
  • Kantata – oratorium – pasja. Odmiany form literacko-muzycznych w kulturze XVIII – XIX wieku, pod red. A. Borkowskiej-Rychlewskiej i E. Nowickiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2019.
  • Miraże identyfikacji. Libretto w operze XX i XXI wieku, pod red. A. Borkowskiej-Rychlewskiej i E. Nowickiej, Poznań , Wydawnictwo  PTPN, Poznań  2016.
  • Humanistyka z widokiem na uniwersytet,  pod red. M. Cieliczko, E. Nowickiej, J. Wolskiej, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2016
  • Libretto i przekład, pod red. E. Nowickiej i A. Borkowskiej-Rychlewskiej,  Wydawnictwo PTPN, Poznań, 2015
  • Teatr muzyczny Stanisława Moniuszki, pod. red. M. Dziadek i E. Nowickiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2014.
  • „Natchnienie poety i muzyka żenić się z sobą powinny…” Studia i szkice o libretcie, pod red. Elżbiety Nowickiej i Aliny Borkowskiej-Rychlewskiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2013.
  • Poeta przez pryzma przepuszczony: Juliusz Słowacki w 200. rocznicę urodzin, pod red. E. Nowickiej i M. Piotrowskiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2011
  • Piękno wieku dziewiętnastego: studia i szkice z historii literatury i estetyki, pod red. E. Nowickiej i  Z. Przychodniaka, Wydawnictwo  PTPN, Poznań 2009
  • Teatr operowy Stanisława Moniuszki: rekonesanse,  pod red. red. E. Nowickiej  i  M. Jabłońskiego, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2005

Artykuły (wybór):

  • W poszukiwaniu własnego czasu. Konfederacja barska w dramatach Juliusza Słowackiego, w: W Wielkopolsce i nie tylko. Materiały z konferencji „Za wiarę i wolność” w 250. rocznicę konfederacji barskiej, red. B. Judkowiak, W. Ratajczak,  Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2022, s. 237-256.
  • W poszukiwaniu postaci (w dziewiętnastowiecznych teoriach opery i prozie artystycznej), „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2022, s. 15-32. 
  • „Naszłe z mgieł Skandynawy”. O Norwidzie i pewnej debacie, „Pamiętnik Literacki” 3/2021, s. 121-141. DOI: 10.18318/pl.2021.3.7
  • Stanisław Moniuszko i książki [w:] МАСТАЦКАЯ ПРАСТОРА ЕУРОПЫ XIX – ПАЧАТКУ ХX ст. СТАНIСЛАУ МАНЮШКА: ГIСТОРЫЯ, СУЧАСНЫ СТАН, red. A. Лакотка, Минск, Беларуская навука 2021.
  • Dionizja Poniatowska – „sawantka” z kijowszczyzny, „Pamiętnik Literacki”, z. 3/2020, s. 161-178. DOI: 10.18318/pl.2020.3.10
  • Music in Romantic Literature and Criticism – Approximations, in: The Literature of Polish Romanticism in Its European Contexts, ed. K. Trybuś, Peter Lang, 2020.
  • Cyprian Norwid i Józef Bohdan Zalewski, czyli to, co wspólne między pokoleniami w: O Norwidzie komparatystycznie, red. Magdalena Siwiec, ss. 179-205, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019.
  • Stanisław Moniuszko i jego pokolenie. Studium kilku szczegółów w: Życie – Twórczość – Konteksty. Eseje o Stanisławie Moniuszce, red. Magdalena Dziadek, ss. 49-59, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2019.
  • „Epos-nasza” ( Don Kichot, Norwid i inni pisarze), w: Wielkie wiersze-nowe lektury, red. K. Trybuś, Poznań 2019.
  • Lektury drugiego planu? Zofia Trojanowiczowa czyta Słowackiego i Krasińskiego w: „Nie kłaniać się okolicznościom”. Nad romantycznymi lekturami Zofii Trojanowiczowej, red. Lidia Banowska, Jerzy Borowczyk, Elżbieta Lijewska, ss. 115-122, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2018.
  • Music-tone- freedom in Juliusz Słowacki’s ethical and political conceptions in the mystical period of his work, „Interdyscyplinary Studies of Musikology” 2018, nr 18.
  • Judgement of the world. Music in the prose of Sandor Marai, „Interdisciplinary Studies in Musicology”, tom 17, nr 1, ss. 191-201.
  • ”Żyć jakoś w wietrze”, żyć w Neapolu, w: Loci (non) communes, pod red.  O. Płaszczewskiej i  M. Siwiec, WUJ, Kraków 2017.
  • Okrucieństwo w operze – historie kobiet, w: Crudelitas. Okrucieństwo w literaturze i kulturze europejskiej, red. E. Wesołowska, W. Szturc, Poznań 2017.
  • Poeta w operze – sceny z życia, w: Opera w kulturze, red. M. Sokalska, Kraków 2016.
  • Pamięć teatru-pamięć w teatrze, w: Mnemosyne. Pamięć jako źródło dzieła sztuki, pod red. M. Cieśli-Korytowskiej i J. Czernika, Wyd. AVALON, Kraków 2016
  • Literatura i muzyka w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764-1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje. Tom 1: A-M, red. Józef Bachórz, Grażyna Borkowska, Teresa Kostkiewiczowa, Magdalena Rudkowska, Mirosław Strzyżewski, ss. 734-744, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016.
  • Zarzuela, czyli o nieprzekładalności, w: Libretto i przekład, pod red. E. Nowickiej i A. Borkowskiej-Rychlewskiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2015
  • Jaszczurki w sercu (o jednym porównaniu z „Konrada Wallenroda”) w: Studia o Mickiewiczu w 160. rocznicę śmierci Poety, red. Jerzy Fiećko, Krzysztof Trybuś, ss. 89-108, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2015.
  • Opera jako „sztuka wynaleziona”. Z perspektywy polskiej estetyki przełomu XVIII i XIX wieku w: Peter Kivy i jego filozofia muzyki, red. Anna Chęćka Gotkowicz, Maciej Jabłoński, ss. 185-195, wydawnictwo PTPN, Poznań 2015.
  • Wobec czasu i miary – „za późno” i „zbyt wiele” [o  dramaturgii Słowackiego], w: Piękno Juliusza Słowackiego, t.3, pod red. J. Ławskiego, A. Janickiej, Ł. Zabielskiego, Wydawnictwo Prymat, Białystok 2014-2015
  • Muzyka i literatura (o muzyce w krytyce literackiej XIX wieku), w: Eklektyzmy, synkretyzmy, uniwersa. Z  estetyki dzieła epoki oświecenia i romantyzmu, pod red. A. Ziołowicz i R. Dąbrowskiego, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014
  • Stanisław Moniuszko i świat literatury w połowie XIX wieku, w: Teatr muzyczny Stanisława Moniuszki, pod red. M. Dziadek i E. Nowickiej, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2014.
  • Los w operze Verdiego – szkic problemu, w: Teatr muzyczny Verdiego i Wagnera, red. R.D. Golianek, H. Winiszewska, Poznań 2014.
  • Poeta i Muza – ostatnie spotkanie?, „Ruch Literacki” 2014, Vol. XV.
  • Rozważny i romantyczny- Jarosław Maciejewski jako badacz dramatu i teatru, w:
    Jarosław Maciejewski-in memoriam,  red. J. Fiećko, K. Trybuś, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2014.
  • Komedia, czyli wolność? O rozumieniu komedii przez Fryderyka Schillera, w: Ko-mediana. Prace ofiarowane profesor Dobrochnie Ratajczakowej, red. E. Guderian-Czaplińska, K. Kurek, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2013.
  • Norwid i dziedzictwo Herkulesa, „Ruch literacki” 2012, nr 3
  • Chopin and the Warsaw literati – part two, „Interdyscyplinary Studies in Musicology”, nr 9 (2010)
  • Zrozumieć złoty wiek, “Poznańskie studia Polonistyczne” Seria Literacka nr 17(37), 2010
  • Oburzeni na świat (krótka historia mizantropa), w: Album gdańskie. Prace ofiarowane profesorowi Józefowi Bachórzowi, pod red. J.Daty i B. Oleksowicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009
  • Dramat XIX wieku i klasycyzmy. W: Klasycyzm. Estetyka- doktryna literacka – antropologia, pod red. K. Meller. Warszawa 2009. (wyd. 2010)
  • Piękno i podziw dziewiętnastego wieku. W: Piękno wieku dziewiętnastego. Studia i szkice z historii literatury i estetyki , pod red.  E.Nowickiej i Z. Przychodniaka, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2008
  • Chwaląc żarliwość. Na marginesie tekstów Adama Zagajewskiego i Macieja Jabłońskiego, „Res Facta Nova”, nr 9 (18), 2007
  • „Litewskie” kantaty Stanisława Moniuszki, w: Semiotyka cyklu, pod red. M. Demskiej-Trębacz, K. Jakowskiej i R. Siomy, Białystok 2005
  • Opera w Polsce na początku XIX wieku – wyobrażenia, poglądy, teorie, w: Teorie opery, pod red. M. Jabłońskiego, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2004
  • Czytać i słyszeć. O tekście autografu „Księdza Marka” Juliusza Słowackiego. W: Juliusz Słowacki – poeta europejski. Red. M. Cieśla-Korytowska, W. Szturc, A. Ziołowicz. Kraków 2000